آموزش احکام سجده واجب قرآن (نظرات آیات عظام، خامنه ای، مکارم و سیستانی)

آیت الله العظمی خامنه ای:

• موقع سجده برای خواندن یا شنیدن آیات سجده دار، واجب است پیشانی روی مهر یا چیزی که سجده بر آن صحیح است گذاشته شود و سجده کند. (وبسایت)

آیت الله العظمی سیستانی:

• باید پس از شنیدنِ آیات سجده دار سجده کنند. و وظیفه دیگری ندارند. (وبسایت)

آیت الله العظمی مکارم:

• هرگاه انسان آیه سجده را بخواند یا گوش کند باید فوراً به سجده برود و اگر فراموش کرد هر زمان یادش آید سجده واجب است. (توضیح المسائل/ م ۹۷۹) همچنین اگر کسی آیات سجده دار را گوش ندهد اما آیه سجده به گوشش بخورد، بنابر احتیاط واجب باید سجده کند. (م ۹۷۹)

آیت الله العظمی خامنه ای:

• موقع سجده برای خواندن یا شنیدن آیات سجده دار، واجب است پیشانی روی مهر یا چیزی که سجده بر آن صحیح است گذاشته شود و ستر عورت با لباس غیر غصبی واجب است. ولی رعایت بقیۀ شرایط سجدۀ نماز، مانند رو به قبله بودن، با وضو بودن (طهارت)، پوششی که رعایت آن در نماز واجب است و امثال آن لازم نیست. همچنین در سجدۀ واجب قرآن گفتن ذکر واجب نیست، ولی مستحب است.

آیت الله العظمی سیستانی:

• کسی که آیه ی سجده دار بشنود یا بخواند باید بر چیزی که سجده بر آن صحیح است سجده کند. مانند مهر و غیره. و گفتن ذکر سجده واجب نیست. همچنین در هنگام سجده رعایت جهت قبله و یا داشتن طهارت واجب نیست و همچنین رعایت پوشش برای بانوان (در صورت نبودنِ نامحرم) لازم نیست. (وبسایت)

آیت الله العظمی مکارم:

• در سجده واجب قرآن لازم است مواضع هفت گانه بر روی زمین قرار گرفته و پیشانی را بر چیزی بگذارد که سجده نماز بر آن جایز است، همچنین ستر عورت و غصبی نبودن را رعایت کند. اما سایر شرایطى که در نماز لازم است انجام شود در این سجده لازم نیست. ازجمله ی آن شرایط:

رعایت حجاب کامل برای زنان (البته در جایی که نامحرم نمی بیند)

گفتنِ ذکر (گفتن ذکر واجب نمى باشد، امّا بهتر است ذکر بگوید)

رو به قبله بودن (به هرسوى مى تواند سجده کند، ولى بهتر روبه قبله بودن است)

(توضیح المسائل، م۹۸۳، ۹۸۴، ۹۸۵)

آیت الله العظمی خامنه‌ای:

• پس از خواندن یا شنیدن کلِّ آیه سجده دار، باید سجده کرد و خواندن بخشی از آیه سجده دار، موجب سجده نمیشود. (وبسایت)

آیت الله العظمی سیستانی:

• اگر کسی آیه سجده دار را نگاه و مطالعه کرد ولی آن را تلفظ نکرد سجده کردن واجب نیست. (وبسایت)
• اگر کسی بخشی از آیه سجده دار را بشنود یا بخواند سجده واجب نمی شود.(وبسایت)

آیت الله العظمی مکارم:

• اگر شخصی قسمتی از آیه سجده دار را بخواند یا بشنود، سجده بر او واجب نمیشود. (وبسایت)
• اگر آیه سجده واجب نگاه شود یا در ذهن مرور گردد ولی بر زبان جاری نشود، سبب وجوب انجام سجده نمی‌شود. (وبسایت)

آیت الله العظمی سیستانی:

• سیستانی: اگر کسی صدای ضبط شده را بشوند سجده لازم نیست. (وبسایت)

آیت الله العظمی مکارم:

• مکارم: اگر آیات سجده واجب از وسایل صوتی و تصویری مانند رادیو، تلویزیون و… شنیده شود (چه به صورت پخش زنده یا ضبط شده)، احتیاط واجب است سجده به جا آورده شود.
• مکارم: هرگاه آیه سجده را از مثل نوار یا رادیو گوش کند احتیاط واجب آن است که سجده کند. (توضیح المسائل، م ۹۸۹)
• مکارم: اگر آیه سجده را از مثلِ بلندگو که صداى انسان را مى رساند بشنود، واجب است سجده کند.

آیت الله العظمی خامنه ای:

• خواندن آیات سجده بر جنب، حائض و نفسا حرام است. اما بر مستحاضه اگر به وظایفش در استحاضه متوسطه و کثیره عمل کرده باشد حرام نیست. خواندن سایر آیات از این سوره ‏ها برای این افراد اشکال ندارد. (وبسایت انهار)
• بر جنب، حائض، نفساء و مستحاضه واجب است که پس از شنیدن آیه سجده دار، فوراً سجده کنند، و طهارت شرط سجده قرآن نیست. بنابراین ولو رو به قبله و با حجاب و پوشش کامل نباشند باید با شنیدنِ این آیات سجده کنند. (وبسایت انهار)

آیت الله العظمی سیستانی:

• خواندن آیات سجده دار بر این افراد حرام است ولی شنیدن ایات اشکال ندارد. (وبسایت)

آیت الله العظمی مکارم:

• خواندن آیاتی که سجده واجب دارد بر چنین اشخاصی حرام است ولی قرائت آیات دیگر جایز است، هر چند، خواندن بیش از هفت آیه کراهت دارد (یعنی ثواب آن کمتر از ایام دیگر است). البته گوش دادن به آیه سجده واجب، اشکالی ندارد ولی باید فورا بعد از شنیدن، سجده کند. همچنین قرائت بخشی از آیه سجده دار و نیز نوشتن آیه سجده دار در صورتی که مس صورت نگیرد، برای کسی که عذر شرعی دارد مانعی ندارد. (وبسایت)

آیت الله العظمی سیستانی:

• اگر امکان سجده فوری نباشد هنگام شنیدن ایماء کنید و بعدا هر وقت توانستید سجده کنید. (وبسایت)

آیت الله العظمی مکارم:

• اگر انسان خودش آیه سجده را بخواند و در همان حال از دیگرى هم بشنود یک سجده کافى است. هرگاه در غیر نماز در حال سجده آیه سجده را بخواند یا به آن گوش فرا دهد، باید سر از سجده بردارد و دوباره سجده کند. (توضیح المسائل، مساله ۹۸۰، ۹۸۱)
• اگر کسى در حال سجده نماز باشد و آیه سجده دار بشنود سجده ی دیگر لازم نیست و نمازش صحیح است. (وبساییت)
• اگر کسی در اثنای نماز واجب، آیه ای سجده دار را بشنود باید سجده را بجا آورده، نماز را ادامه دهد و بعدا بنابر احتیاط واجب نماز را اعاده کند. البته اگر با اشاره انجام داده، نماز صحیح است اما بعد از نماز سجده را به جا آورده و بنابر احتیاط مستحب نماز را اعاده نماید. (وبسایت، استفتائات)
• اگر کسی آیه سجده دار را خواند یا گوش دهد و بلافاصله ملتفت شود و در مکانی باشی که سجده کردن امکان ندارد سجده را با ایماء و اشاره انجام دهد و بعد از رسیدن به محلی که امکان سجده وجود دارد احتیاطا سجده را تکرار کند. (وبسایت، استفتائات)